Synapsa

Czasopismo Naukowe

Rozdział 5: Stres a zdrowie fizyczne i psychiczne

Część 1

Quiz

Quiz

1. Jaki hormon jest głównie odpowiedzialny za reakcję organizmu na stres?

Wyjaśnienie: Kortyzol jest znany jako hormon stresu i odgrywa kluczową rolę w reakcji organizmu na stres. Adrenalina także jest zaangażowana w reakcję na stres, ale kortyzol ma bardziej bezpośredni wpływ na zarządzanie stresem. Insulina i estrogen nie są bezpośrednio związane z reakcją na stres.

2. Który z poniższych NIE jest typowym objawem przewlekłego stresu?

Wyjaśnienie: Przewlekły stres jest znany z upośledzania funkcji poznawczych, w tym pamięci. Wysokie ciśnienie krwi, częste przeziębienia i zaburzenia snu są typowymi objawami przewlekłego stresu.

3. Jaki jest główny cel reakcji organizmu na stres?

Wyjaśnienie: Reakcja na stres, często nazywana "walcz lub uciekaj", jest zaprojektowana aby przygotować ciało do stawienia czoła wyzwaniu poprzez zwiększenie czujności, napięcia mięśniowego i tętna.

4. Która technika NIE jest skuteczna w zarządzaniu stresem?

Wyjaśnienie: Interakcja społeczna często jest korzystna w zarządzaniu stresem, podczas gdy jej unikanie może czasami pogorszyć stres. Ćwiczenia głębokiego oddychania, regularna aktywność fizyczna i mindfulness są wszystkie skutecznymi technikami zarządzania stresem.

5. Przewlekły stres może prowadzić do którego z poniższych problemów zdrowotnych?

Wyjaśnienie: Przewlekły stres wiąże się ze zwiększonym ryzykiem chorób serca i innych problemów zdrowotnych. Nie poprawia funkcji układu odpornościowego, nie obniża poziomu cholesterolu i nie zwiększa siły mięśni.

6. Jakie zmiany fizjologiczne nie są zwykle skutkiem stresu?

Wyjaśnienie: Stres zwykle osłabia wydajność układu immunologicznego, a nie zwiększa. Przyspieszone bicie serca, podwyższenie ciśnienia krwi oraz zwiększony poziom kortyzolu to typowe reakcje organizmu na stres.

7. Co NIE jest skutkiem stresu?

Wyjaśnienie: Stres zazwyczaj prowadzi do podwyższenia, a nie obniżenia ciśnienia krwi. Zwiększone ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, zaburzenia trawienia i zmniejszona odporność to typowe skutki stresu.

8. Która z tych cech osobowości jest ujemnie skorelowana ze skutecznym radzeniem sobie ze stresem?

Wyjaśnienie: Pesymizm często wiąże się z gorszym radzeniem sobie ze stresem. Optymizm, wysoka samoocena i empatia są cechami, które mogą pomagać w lepszym radzeniu sobie ze stresem.

9. W jaki sposób przewlekły stres wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego?

Wyjaśnienie: Przewlekły stres może osłabiać układ immunologiczny, prowadząc do stanu immunosupresji, co zwiększa podatność na infekcje i choroby.

10. W jaki sposób psychologiczna odporność wpływa na sposób radzenia sobie ze stresem?

Wyjaśnienie: Odporność psychiczna jest związana z lepszą adaptacją do stresujących sytuacji, co przekłada się na zdrowsze radzenie sobie ze stresem i jego skutkami.

11. W jaki sposób chroniczne doświadczenie stresu wpływa na zdolność organizmu do przystosowania się w różnych środowiskach, znane jako obciążenie allostatyczne?

Wyjaśnienie: Chroniczny stres może zwiększać obciążenie allostatyczne, czyli biologiczny koszt adaptacji do zmieniających się warunków, prowadząc do zmęczenia adaptacyjnego, co może negatywnie wpływać na zdolność organizmu do efektywnego przystosowania się w różnych środowiskach.

12. Jakie są mechanizmy, za pomocą których stres może wpływać na rozwój chorób sercowo-naczyniowych?

Wyjaśnienie: Stres może prowadzić do wzrostu ciśnienia krwi i zwiększenia poziomu adrenaliny, co jest znane jako czynniki ryzyka rozwoju chorób sercowo-naczyniowych. Zwiększenie poziomu kortyzolu również odgrywa rolę, ale nie jest bezpośrednio związane z chorobami serca tak jak wzrost ciśnienia krwi i adrenaliny.

13. Jak stres wpływa na zdolności poznawcze, takie jak pamięć i koncentracja?

Wyjaśnienie: Stres, szczególnie przewlekły, może negatywnie wpływać na zdolności poznawcze, w tym pamięć i koncentrację. Zwiększenie wydajności poznawczej lub poprawa pamięci krótkotrwałej nie jest typowym skutkiem stresu.

14. Jak chroniczny stres wpływa na równowagę pomiędzy reakcjami sympatycznymi a parasymaptycznymi układu nerwowego?

Wyjaśnienie: Chroniczny stres często prowadzi do długotrwałej aktywacji układu sympatycznego, co może zaburzać równowagę z układem parasymaptycznym, odpowiedzialnym za reakcje relaksacyjne, co skutkuje przewlekłym napięciem i innymi negatywnymi stanami zdrowotnymi.

15. W jaki sposób chroniczne doświadczenie stresu wpływa na związki między układem nerwowym a układem immunologicznym, znanym jako psychoneuroimmunologia?

Wyjaśnienie: Chroniczny stres może prowadzić do zaburzenia równowagi między układem nerwowym a układem immunologicznym, często poprzez zwiększoną produkcję prozapalnych cytokin, co może przyczynić się do różnych problemów zdrowotnych, w tym zwiększenia stanów zapalnych i obniżenia ogólnej odporności organizmu.

16. Jaki wpływ na rozwój PTSD mają indywidualne różnice w percepcji i interpretacji doświadczeń traumatycznych?

Wyjaśnienie: Indywidualne różnice w sposobie postrzegania i interpretacji traumatycznych wydarzeń mogą znacząco wpływać na ryzyko rozwoju PTSD. Osoby, które interpretują zdarzenia jako bardziej zagrożenie dla siebie, mogą być bardziej narażone na PTSD.

17. Jakie są główne różnice między ostrym zaburzeniem stresowym a PTSD?

Wyjaśnienie: Ostre zaburzenie stresowe zazwyczaj występuje bezpośrednio po traumie i jest krótkotrwałe, podczas gdy PTSD jest długotrwałym zaburzeniem, które może rozwinąć się po upływie więcej czasu od momentu doświadczenia traumy.

18. Jak chroniczny stres wpływa na procesy decyzyjne?

Wyjaśnienie: Chroniczny stres może zakłócać zdolność racjonalnego myślenia, prowadząc do podejmowania decyzji, które są nadmiernie ostrożne lub nieproporcjonalnie ryzykowne.

19. Jakie są konsekwencje długotrwałego stresu dla funkcjonowania układu endokrynnego?

Wyjaśnienie: Długotrwały stres może zakłócać równowagę hormonalną, prowadząc do różnych zaburzeń endokrynologicznych, w tym problemów z nadnerczami i tarczycą.

20. Jakie są typowe objawy PTSD?

Wyjaśnienie: PTSD charakteryzuje się nieustannym przeżywaniem traumy, unikaniem sytuacji przypominających o traumie oraz nadmierną czujnością, co znacząco wpływa na codzienne funkcjonowanie osoby dotkniętej tym zaburzeniem.

21. W jaki sposób PTSD wpływa na relacje międzyludzkie osoby dotkniętej tym zaburzeniem?

Wyjaśnienie: PTSD często prowadzi do problemów w relacjach międzyludzkich, w tym do izolacji, trudności w budowaniu zaufania i bliskości z innymi, co jest wynikiem przeżytej traumy i jej wpływu na psychikę.

Test wykonała: Monika Krzemińska

 

Na podstawie: Butcher, J. N., Hooley, J. M., Mineka, S. (2017). Psychologia zaburzeń. DSM-5. Sopot: GWP

© Copyright by Wydawnictwo Synapsa 2025

© Content licensed under CC BY 4.0

Czasopismo Naukowe Synapsa, ISSN: 3072-127X, DOI prefix: 10.65008

Wydawca: Magdalena Kąkol, Milena Koniuszewska

Aleje Jerozolimskie 141/73, 02-304 Warszawa

Kontakt mailowy: czasopismo.synapsa@gmail.com

 

Redaktor: Lek. Dent. Julia Rogowska-Patryn

Czasopismo Naukowe Synapsa, ISSN: 3072-127X

Wydawca: Magdalena Kąkol, Milena Koniuszewska

Aleje Jerozolimskie 141/73, 02-304 Warszawa

Kontakt mailowy: czasopismo.synapsa@gmail.com

 

Redaktor: Lek. Dent. Julia Rogowska-Patryn