Synapsa » 8.1 Rozdział 8: Zaburzenia z objawami somatycznymi i zaburzenia dysocjacyjne

Synapsa

Czasopismo Naukowe

Rozdział 8: Zaburzenia z objawami somatycznymi i zaburzenia dysocjacyjne

Część 1

Quiz

1. Aby postawić diagnozę zaburzenia pod postacią somatyczną, wg. DSM-V:

Wymogiem koniecznym jest brak medycznego uzasadnienia objawów Musi wystąpić co najmniej 1 z następujących 3 symptomów: Musi wystąpić co najmniej 2 z następujących 3 symptomów: Zaburzenie można stwierdzić wyłącznie wtedy, kiedy objawy trwają 3 miesiące.

Wyjaśnienie: Muszą występować przewlekłe i dokuczliwe objawy somatyczne oraz dysfunkcyjne myśli, uczucia i/lub zachowania. W przeszłości (DSM-IV) do postawienia diagnozy konieczny był brak medycznego uzasadnienia objawów, w DSM-V się od tego odeszło z założeniem, że trudno udowodnić, że coś jest medycznie niewytłumaczalne. Objawy muszą trwać co najmniej 6 miesięcy.

2. Pacjenci z zespołem objawów somatycznych często:

Wykazują skłonność do ignorowania swoich objawów i odmawiania poddania się jakiejkolwiek formie leczenia lub diagnostyki. Regularnie doświadczają znacznej poprawy stanu zdrowia po przyjęciu leków przeciwbólowych. Cechują się zachowaniem typowym dla choroby, które ma charakter dysfunkcyjny, np. oczekują dodatkowych badań pomimo braku wyraźnych wskazań medycznych. Demonstrują poprawę objawów wyłącznie w odpowiedzi na interwencje chirurgiczne, nawet w przypadku braku organicznych przyczyn ich dolegliwości.

Wyjaśnienie: Pacjenci szczerze wierzą, że cierpią na jakąś chorobę, często pojawiają się u lekarza pierwszego kontaktu i nie mają kontroli nad swoimi objawami.

3. Zaznacz poprawne zadanie dotyczące hipochondrii:

Pacjenci czasem są rozczarowani tym, że nie stwierdzono u nich żadnej choroby Na to zaburzenie częściej zapadają mężczyźni niż kobiety Na hipochondrię najczęściej zachorowują pacjenci w wieku podeszłym Na hipochondrię najczęściej zachorowują pacjenci w wieku średnim

Wyjaśnienie: Na hipochondrię częściej zapadają kobiety niż mężczyźni, ponadto pierwsze objawy mogą się pojawić w każdym wieku, ale najczęściej w dorosłości.

4. Obecnie najpowszechniej przyjmuje się:

Systemowe ujęcie hipochondrii Psychodynamiczne ujęcie hipochondrii Psychoanalityczne ujęcie hipochondrii Poznawczo-behawioralne ujęcie hipochondrii

Wyjaśnienie: W wymiarze poznawczym podejście to koncentruje się na ocenie przekonań pacjenta na temat choroby oraz na modyfikowaniu błędnych interpretacji doznań płynących z ciała. Techniki behawioralne z kolei polegają na wywołaniu u pacjentów nieszkodliwych objawów poprzez celowe skupienie się na określonej części ciała, tak by mogli się przekonać, że w odczuwanych symptomach dużą rolę odgrywa ich wybiórcza percepcja.

5. Pacjenci cierpiący na hipochondrię zazwyczaj:

Nie potrafią dokładnie opisać swoich objawów Potrafią dokładnie opisać swoje objawy Mało chorowali w dzieciństwie Żadna odpowiedź nie jest prawidłowa

Wyjaśnienie: Pacjenci mogą skupiać się na ogólnym przekonaniu, że są poważnie chorzy, zamiast na konkretnych objawach, co utrudnia precyzyjne ich opisanie. Osoby z hipochondrią często dużo chorowali w dzieciństwie lub członkowie ich rodzin chorowali, przez co choroby i ból mocno zapadły pacjentom w pamięć.

6. Proces terapeutyczny pacjenta cierpiącego na hipochondrię:

Trwa stosunkowo krótko i cechuje się wysoką skutecznością Trwa stosunkowo długo i cechuje się niską skutecznością Głównie polega na terapii grupowej Prowadzi do dużych zmian w poziomie depresji, ale poziom lęku i przekonań hipochondrycznych nie zmienia się.

Wyjaśnienie: Trwa stosunkowo krótko (6-12 sesji) i cechuje się wysoką skutecznością, może się odbywać w grupie, ale nie musi. Terapia doprowadza do dużych zmian w objawach hipochondrycznych, a także w poziomie lęku i depresji.

7. Zaburzenie bólowe ostre:

Trwa krócej niż 3 miesiące Trwa dłużej niż 3 miesiące Trwa krócej niż 6 miesięcy Trwa dłużej niż 6 miesięcy

Wyjaśnienie: Zaburzenie przewlekłe trwa więcej niż 6 miesięcy.

8. Zaznacz prawidłowe zdanie na temat zaburzenia bólowego:

Często nie są w stanie pracować lub wykonywać codziennych czynności Wiąże się z izolacją społeczną i depresją U podstaw mogą leżeć dolegliwości natury medycznej Wszystkie odpowiedzi są prawidłowe

Wyjaśnienie: U podstaw mogą leżeć dolegliwości natury medycznej, ale uważa się, że ważną rolę w tym bólu odgrywają czynniki psychologiczne.

9. U kobiet, wraz z zaburzeniem somatyzacyjnym, często współwystępuje:

Hipochondria Zaburzenie antyspołeczne Dysocjacyjne zaburzenie osobowości Trans opętaniowy

Wyjaśnienie: Występuje rodzinne powiązanie między antyspołecznym zaburzeniem osobowości u mężczyzn oraz zaburzeniem somatyzacyjnym u kobiet. Jedną z możliwości jest więc to, że jakaś wspólna predyspozycja, najprawdopodobniej o częściowo genetycznym charakterze, prowadzi do zachowań antyspołecznych u mężczyzn oraz do zaburzenia somatyzacyjnego u kobiet.

10. Na podstawie obserwacji prowadzonych jeszcze przez Freuda, można stwierdzić, że u większości osób dotkniętych zaburzeniem konwersyjnym, poziom lęku i strachu...

Jest niewielki Jest porównywalny z innymi zaburzeniami z grupy zaburzeń z objawami somatycznymi Jest istotnie wysoki Jest znacznie wyższy w porównywalny z innymi zaburzeniami z grupy zaburzeń z objawami somatycznymi

Wyjaśnienie: Większość osób z zaburzeniem konwersyjnym wykazuje niewielki lęk lub strach, dużo mniejszy niż można by było się tego spodziewać po osobie z np. sparaliżowanym ramieniem lub niewidzącym.

11. “Zaburzenie konwersyjne” w historii zaliczano do grupy zaburzeń o nazwie:

Opętanie Histeria Rozstrojenie nerwów Trans

Wyjaśnienie: Pojęcie histerii ma długą i złożoną historię, sięgającą czasów starożytnych. W przeszłości histeria była uznawana za szeroką kategorię, która obejmowała różnorodne objawy i zachowania, często przypisywane wyłącznie kobietom. Uważano, że ma ona podłoże w zaburzeniach macicy.

12. Jedna z umiarkowanie skutecznych metod tego zaburzenia polega na tym, że proces leczenia pacjenta prowadzi 1 lekarz, który przeprowadza badania na podstawie nowo pojawiających się skarg. Jednocześnie unika niepotrzebnych testów diagnostycznych i do minimum ogranicza stosowanie leków.

Hipochondria Zaburzenie somatyzacyjne Zaburzenie konwersyjne Zaburzenie bólowe

Wyjaśnienie: Jest to sposób leczenia zaburzeń somatyzacyjnych.

13. Leczenie zaburzenia bólowego:

Łatwiej poddaje się leczeniu niż zaburzenie somatyzacyjne Trudniej poddaje się leczeniu niż zaburzenie somatyzacyjne Efektywność leczenia jest porównywalna z leczeniem depresji Można je skutecznie leczyć wyłącznie za pomocą terapii behawioralnej

Wyjaśnienie: Zaburzenie bólowe łatwiej poddaje się leczeniu niż zaburzenie somatyzacyjne, prawdopodobnie dlatego, że nie jest tak złożone. Leczenie polega na technikach poznawczo-behawioralnych (nie tylko behawioralnych) oraz treningach relaksacyjnych. Ból mogą zmniejszyć także leki przeciwdepresyjne (zwłaszcza trójcykliczne leki przeciwdepresyjne) oraz niektóre leki z grupy SSRI.

14. Leczenie zaburzenia bólowego:

Treningi relaksacyjne, wspieranie pacjenta, uznawanie, że ból rzeczywiście istnieje Restrukturyzacja poznawcza Wzmacnianie zachowań “niebólowych” Wszystkie powyższe

Wyjaśnienie: U pacjentów objętych takim leczeniem następuje znaczne złagodzenie upośledzenia funkcjonowania i cierpienia psychicznego, choć zmiany w nasileniu bólu są mniej zauważalne.

15. Intensywność bólu w zaburzeniu bólowym mogą zmniejszyć:

Niektóre leki z grupy SSRI Trójcykliczne leki przeciwdepresyjne β-adrenolityki a i b

Wyjaśnienie: Niektóre leki z grupy SSRI i trójcykliczne leki przeciwdepresyjne.

16. Ile % osób, u których wcześniej stwierdzono hipochondrię, na podstawie DSM-V otrzymałoby diagnozę zaburzenia z objawami somatycznymi?

65% 75% 85% 95%

Wyjaśnienie: Przed DSM-5 hipochondria była jedną z 2 najczęściej spotykanych zaburzeń z objawami somatycznymi.

17. Zaburzenie somatyzacyjne zazwyczaj:

Tak jak w hipochondrii, rokowania są pomyślne Rozpoczyna się w okresie adolescencji Występuje częściej u mężczyzn Występuje wśród osób o wyższym statusie społeczno-ekonomicznym

Wyjaśnienie: Rokowania zaburzeń somatyzacyjnych są często gorsze niż rokowania hipochondrii. Zaburzenia somatyzacyjne częściej występują u kobiet, w większości o niższym statusie społeczno ekonomicznym.

Test wykonała: Magdalena Kąkol

Na podstawie: Butcher, J. N., Hooley, J. M., Mineka, S. (2017). Psychologia zaburzeń. DSM-5. Sopot: GWP

Czasopismo Naukowe Synapsa, ISSN: 3072-127X, DOI prefix: 10.65008

Wydawca: Magdalena Kąkol, Milena Koniuszewska

Aleje Jerozolimskie 141/73, 02-304 Warszawa

Kontakt mailowy: czasopismo.synapsa@gmail.com

Redaktor: Lek. Dent. Julia Rogowska-Patryn

Czasopismo Naukowe Synapsa, ISSN: 3072-127X

Wydawca: Magdalena Kąkol, Milena Koniuszewska

Aleje Jerozolimskie 141/73, 02-304 Warszawa

Kontakt mailowy: czasopismo.synapsa@gmail.com

Redaktor: Lek. Dent. Julia Rogowska-Patryn