Synapsa
Czasopismo Naukowe
Wniosek z badań jest jednoznaczny - studenci po prostu nie potrafią się uczyć. Większość studentów stosuje techniki dające im iluzję wiedzy - takie jak podkreślanie najważniejszych informacji lub wielokrotne czytanie z podręcznika i notatek (Karpicke i in., 2009). Są to częste, lecz nieskuteczne metody nauki, nieangażujące głębszego przetwarzania materiału. Co ciekawe, mnemotechniki również mają niską skuteczność, z kilku powodów (Dunlosky, 2013).
Przede wszystkim wymagają intensywnego zużycia zasobów w kwestii tworzenia i używania skojarzeń, dodatkowo uczniowie mają często kłopot z samodzielnym generowaniem efektywnych słów kluczowych do przypomnienia sobie danego materiału. Proces dekodowania obrazów w celu przypomnienia sobie docelowego słowa może być trudny przy dłuższych odstępach czasu, co utrudnia trwałe zapamiętanie materiału. O ile mnemotechniki mogą być skuteczne do zapamiętania wąskiego zakresu materiału, opierając się wyłącznie na tej metodzie trudno dobrze zdać egzamin.
Badania donoszą, że najbardziej efektywne jest testowanie swojej wiedzy oraz praktyka rozłożona w czasie, przy czym stosunkowo niewielu studentów angażuje się w techniki mające na celu wydobycie zapamiętanej wiedzy (Dunlosky, 2013). Testowanie jest prawdopodobnie postrzegane przez wielu studentów jako niepożądana konieczność edukacji, raczej większość studentów wolałaby przystąpić do jak najmniejszej liczby testów. Takie postrzeganie testowania jest zrozumiałe, biorąc pod uwagę, że większość doświadczeń uczniów związanych z testowaniem jest nieprzyjemna.
Już w 1906 roku Edward Thorndike był zdania, że „aktywne przypominanie faktu z wewnątrz jest, z reguły, lepsze niż jego wrażenie z zewnątrz” (Thorndike, 1906, za: Dunlosky, 2013). Sto lat badań nad testowaniem własnej wiedzy od tego czasu poparło zdanie Thorndike’a, wykazując szerokie korzyści wynikające z tej metody
Z badań Karpicke i Roedigera (2008, za: Dunlosky, 2013) wynikło, że studenci, którzy testowali swoją wiedzę z języka Swahili osiągnęli znacznie lepsze wyniki na końcowym teście po tygodniu przerwy (80%) niż ci, którzy kontynuowali tylko powtarzanie słówek (36%). O skuteczności techniki testowania swojej wiedzy donoszą przede wszystkim metaanalizy, w tym analiza 61 badań przeprowadzona przez Donoghue i Hattie (2021). Wyniki są jednoznaczne i wskazują na większą korzyść testowania w porównaniu z ponownym studiowaniem materiału. Testowanie własnej wiedzy jest metodą, która się nazywa Active Recall.
Dlaczego testowanie wiedzy działa?
Carpenter (2009) zaproponował, że testowanie może poprawić retencję, wywołując procesy przypominania elaboratywnego. Oznacza to, że kiedy uczniowie są testowani, angażują się w bardziej szczegółowe i złożone procesy myślowe, które pomagają im lepiej zapamiętać materiał. Przypominanie elaboratywne polega na aktywnym łączeniu nowych informacji z już znaną wiedzą, tworzeniu skojarzeń i głębszym przetwarzaniu danych. Zamiast pasywnego odbierania informacji, testowanie zmusza uczniów do aktywnego przypominania sobie materiału, analizowania go i stosowania w nowych sytuacjach. Dzięki temu procesowi informacje są lepiej utrwalane w pamięci długotrwałej i łatwiejsze do przypomnienia w przyszłości. Testowanie, poprzez stymulowanie przypominania elaboratywnego, skutecznie wspomaga długotrwałe zapamiętywanie i zrozumienie materiału. Podobnego zdania był Hunt (1995, 2006, za: Dunlosky, 2013), według którego testowanie może poprawić mentalne organizowanie informacji przez uczniów i przetwarzanie idiosynkratycznych aspektów poszczególnych elementów, a więc zwracanie uwagi na specyficzne szczegóły i unikalne cechy każdego elementu informacji, co pomaga lepiej zrozumieć i zapamiętać materiał. To może polepszać retencję i wyniki testów.
Rozkładanie materiału w czasie - ile powinna wynosić przerwa pomiędzy powtarzanym materiałem?
Badania wskazują, że przerwa powinna wynosić 10-20% docelowego okresu retencji, czyli dla krótkiego zapamiętania (tydzień), okres przerwy powinien wynosić 10-20% godzin, a więc powinno się powtarzać materiał co najwyżej co drugi dzień (Pashler i in., 2006). W przypadku miesiąca, okres przerwy powinien wynosić 3-6 dni. W tym czasie można powtórzyć inny materiał, nazywa się to metodą przeplatania (interleaving) - nauka różnych przedmiotów na przemian może być nawet skuteczniejsza (Pashler i in., 2006). W przypadku długich okresów zapamiętywania, takich jak lata, odstęp pomiędzy sesjami nauki może wynosić nawet kilka tygodni (Carpenter i in., 2012).
Czyli dlaczego psyche-space jest rozwiązaniem?
Najskuteczniejszą metodą nauki jest Active Recall, polega na aktywnej nauce poprzez fiszki, odpowiadanie na pytania lub rozwiązywanie testów. Na naszej stronie znajdziesz bezpłatne, szczegółowe testy interaktywne z literatury akademickiej. Zalecamy, aby przed rozwiązaniem testu zapoznać się z treścią podręcznika lub jego streszczenia, a następnie rozwiązać test zamiast biernego powtarzania przeczytanego materiału. Przy każdej błędnej odpowiedzi pokazywane jest wyjaśnienie, które dodatkowo pomoże zrozumieć materiał. Tę stronę tworzymy dla was.
Bibliografia:
Carpenter, S. K., Cepeda, N. J., Rohrer, D., Kang, S. H., Pashler, H. (2012). Using spacing to enhance diverse forms of learning: Review of recent research and implications for instruction. Educational Psychology Review, 24, 369-378.
Cepeda, N. J., Vul, E., Rohrer, D., Wixted, J. T., Pashler, H. (2008). Spacing effects in learning: A temporal ridgeline of optimal retention. Psychological science, 19(11), 1095-1102.
Donoghue, G. M., Hattie, J. A. (2021, March). A meta-analysis of ten learning techniques. In Frontiers in Education (Vol. 6, p. 581216). Frontiers Media SA.
Dunlosky, J., Rawson, K. A., Marsh, E. J., Nathan, M. J., Willingham, D. T. (2013). Improving students’ learning with effective learning techniques: Promising directions from cognitive and educational psychology. Psychological Science in the Public interest, 14(1), 4-58.
Pashler, H., Rohrer, D., Cepeda, N. J. (2006). Temporal spacing and learning. Observer, 19(3).
Sya’ban, S. N., Wazir, A., Horneffer, P. (2024). Active Recall and Retrieval Practice in Medical Education. Lecturio Pulse.
Napisała: Magdalena Kąkol
© Copyright by Wydawnictwo Synapsa 2025
© Content licensed under CC BY 4.0
Czasopismo Naukowe Synapsa, ISSN: 3072-127X, DOI prefix: 10.65008
Wydawca: Magdalena Kąkol, Milena Koniuszewska
Aleje Jerozolimskie 141/73, 02-304 Warszawa
Kontakt mailowy: czasopismo.synapsa@gmail.com
Redaktor: Lek. Dent. Julia Rogowska-Patryn
Czasopismo Naukowe Synapsa, ISSN: 3072-127X
Wydawca: Magdalena Kąkol, Milena Koniuszewska
Aleje Jerozolimskie 141/73, 02-304 Warszawa
Kontakt mailowy: czasopismo.synapsa@gmail.com
Redaktor: Lek. Dent. Julia Rogowska-Patryn